Asset Publisher
Polish forests
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Poland is in the European lead, while concerning the area of all forests. They cover about 29,2 % of the country territory, and grow within the area of 9,1 million hectares. The overwhelming majority of the forests is state owned, of which almost 7,6 million hectares are managed by the State Forests National Forest Holding..
The number of Polish forest is still growing. The forestation rate of the country has increased from 21 % in 1945 to 29,2 % at the moment. Between 1995 and 2008, the forest area increased by 310 thousand ha. The basis for afforestation works is the "National Programme for Increasing the Forest Cover" (KPZL), assuming an increase of the forestation rate up to 30 % by 2020 and up to 33 % by 2050. Polish forests abound in flora, fauna and fungi. 65 % of the total number of animal species live there.
The forests grow in our country on poor soils, mainly because of the development of the agriculture in previous years. It influences the distribution of the types of the forest sites in Poland. Over 55 % of the forest areas is covered with coniferous forests. In other areas, there are forest sites, mainly the mixed ones. Their small part constitute alder and riparian forests – not more than 3 %.
In the years 1945 – 2011 the area of natural deciduous tree stands within the area of the State Forests National Forest Holding increased from 13 to 28,2 %.
Within the lowlands and uplands the most often occurring tee species is pine. It covers 64,3 % of the forest area of the State Forests National Forest Holding and 57,7 % of private and commune forests. In the mountains the predominant species is European spruce ( in the west) and European spruce with beech (in the east). Domination of pine is the result of carrying on sustainable forest management in the past. Once, the monocultures (crops or cultivations of one species) were the answer to the great demand of industry for wood. Such forests appeared to be quite fragile to climatic factors. They also were often the prey of pests' expansion.
In Polish forests, the share of other tree species, especially deciduous trees have been systematically increasing. The foresters have stepped aside from monocultures – that is why, they try to fit specific species of the forest stand to the natural stand, that would be proper for the given area. Thanks to that, in the years 1945 – 2011, the area of the deciduous tree stands within the lands of the State Forests National Forest Holding increased from 13 to 28,2 %. There occur more and more frequently the following tree species: oaks, ashes, maples, sycamore maples, elms, but also birches, beeches, alders, poplars, hornbeams, aspens, tilias and willows.
Our forests are the most often represented by the forest stands aged 40 to 80 years. The average age of the forest equals 60 years. More and more trees are of big size at the age over 80 years. Since the end of the Second World War, the forests' area has increased up to almost 1,85 million hectares.
Raport o stanie lasów w Polsce 2012
Asset Publisher
Asset Publisher
Gospodarka łowiecka i rybacka
Gospodarka łowiecka i rybacka
image001.jpg
image003.jpg
image005.jpg
image007.jpg
image011.jpg
Program wzbogacania puli genowej
Program wzbogacenia puli genowej
Jelenia Europejskiego w Ośrodkach Hodowli Zwierzyny
Lasów Państwowych
Celem programu jest wzbogacenie wybranych populacji na terenie wytypowanych OHZ- tów sprawdzonymi genetycznie osobnikami z łowisk osiągających optymalne wyniki w rozwoju poroża i tuszy na terenie kraju i zagranicy.
Od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej powstaje gęsta sieć autostrad i dróg szybkiego ruchu . Te szlaki komunikacyjne są zabezpieczane przed wtargnięciem zwierzyny kilometrami metalowych płotów. Przejścia ekologiczne budowane nad drogami są kosztowne i często nie akceptowane przez wędrujące zwierzęta. Powoduje to znaczne zaburzenia migracyjne związane z przerywaniem naturalnych korytarzy ekologicznych. Rozwój infrastruktury drogowej może doprowadzić w niedalekiej przyszłości do powstawania lokalnych, wyspowych populacji zwierząt na ograniczonym obszarze bytowania . Kontakt z innymi populacjami danego gatunku zostanie zminimalizowany, co może wywołać zjawisko chowu wsobnego . W konsekwencji może to doprowadzić do ograniczenia różnorodności genetycznej lokalnych populacji jelenich.
Czas trwania programu będzie uzależniony od skali jego realizacji przez OHZ-ty Lasów Państwowych. Ośrodki wiodące będą produkowały materiał zarodowy na potrzeby własne i pozostałych OHZ-tów.
Program będzie realizowany trzema zaproponowanymi poniżej metodami:
Metoda 1 - zakup odłowionej w wybranym łowisku, chmary jeleni.
Metoda 2- zakup jeleni z hodowli zamkniętych wybranych linii genetycznych i zasilanie ich potomstwem wytypowanych łowisk.
Metoda 3- odławianie wybranych łań miejscowej populacji i krycie ich bykiem pozyskanym w najlepszych łowiskach lub zakupionym z hodowli zamkniętej.
Charakterystyka poszczególnych metod:
Metoda 1 zakłada zakup odłowionych w wybranych łowiskach chmar jeleni o pełnym składzie strukturalnym . Przetrzymanie w zagrodzie, przez okres roku gospodarczego i wypuszczenie takiego stada na wolność , w drugiej połowie marca. Cykl powtarzany przez 5 kolejnych lat.
Zalety tej metody:
- związanie łań, po wycieleniach w zagrodzie , z łowiskiem
- rykowisko w warunkach kontrolowanych, zacielenia sprawdzonym materiałem zarodowym
- zapoznanie się stada z bazą pokarmową występującą w łowisku w okresie całego roku
- widoczne oznakowanie osobników wypuszczanego stada, śledzenie jego losów w latach następnych
- pełna opieka weterynaryjna
- skarbnica wiedzy naukowej do badań nad zachowaniem się dzikiej populacji jeleni
- budowa zagrody adaptacyjnej, solidnej w założeniach (dzika populacja), o odpowiednio zróżnicowanych siedliskach , reprezentujących łowisko do którego będą wypuszczane jelenie
- koszty związane z pełną opieką
Fot.1,2 zakup dzikiego stada z wybranych łowisk.
Metoda-2 zakłada zakup jeleni z hodowli zamkniętych i wypuszczanie do łowiska ich potomstwa.
Metoda ta opiera się na założeniu , że jelenie rodzą się dzikie i tylko kontakt z człowiekiem wpływa na stopień ich udomowienia. Należy ograniczyć te kontakty do niezbędnych zabiegów pielęgnacyjno-weterynaryjnych.
Zalety tej metody:
- pewność genetyczna wybranego stada
- stosunkowo niski koszt zakupu i transportu
- pełna opieka weterynaryjna
- związanie się wypuszczonego potomstwa z łowiskiem
Wady tej metody:
- koszt budowy zagrody
- zagrożenia wynikające z penetracji przez ludzi i wałęsające się drapieżniki
- koszty osłony weterynaryjnej i opieki
- zagrożenie częściowego udomowienia
Fot.3,4 zakup sprawdzonego materiału zarodowego, wypuszczanie potomstwa do łowiska
Metoda 3 – zakłada odławianie wybranych łań miejscowej populacji i krycie ich w warunkach kontrolowanych(zagroda)przez byka pozyskanego z dzikiej, sprawdzonej genetycznie, populacji lub zakupionego z hodowli zamkniętej . Po zakończeniu roku gospodarczego (druga połowa marca) , zacielone łanie wracają do łowiska.
Zalety tej metody:
- pewność, że łanie pozostaną po wypuszczeniu w łowisku
- mniejsze koszty związane z odłowieniem
- możliwość trwałego oznakowania łań
- opieka weterynaryjna
- zachowane cechy dzikości matki i potomstwa
Wady tej metody :
- tylko jedno z rodziców przekazuje pożądane przez nas geny
- budowa i obsługa odłowni, zakup sprzętu do usypiania, i transportu uśpionej zwierzyny
- zatrudnienie osoby uprawnionej do usypiania
- budowa zagrody adaptacyjnej
- stałe koszty opieki i nadzoru
Można łączyć wymienione metody, lub stosować inne , wynikające z warunków lokalnych rejonu hodowlanego. Doskonałe efekty np. można osiągnąć, wykorzystując możliwości zwabienia stada jeleni w rejonach górskich w okresie zimy, do dużych „zagród zimowych".
Po uzyskaniu zgody Ministra Środowiska na chów i hodowlę jeleni przystępujemy do budowy zagrody hodowlanej , złożonej z odpowiedniej ilości kwater. Optymalna powierzchnia całej zagrody to 20-30 ha . W skład zagrody powinny wchodzić pola, użytki zielone, drzewostany w różnej fazie rozwoju a także wody stojące lub płynące. W części zagrody przeznaczonej do odłowu i krycia łań z miejscowej populacji zakładamy atrakcyjne żerowo uprawy rolne, których celem jest zwabienie jeleni do zagrody i po przeprowadzeniu wstępnej selekcji pokrycie łań wybranym bykiem .
Należy tu usytuować odłownię oraz pomieszczenie do selekcjonowania stada a także obcinania poroży i aplikowania lekarstw ( jeżeli założymy zakup stada zagrodowego i zasilanie łowiska jego potomstwem).
Zagroda powinna być objęta monitoringiem (kamery, czujniki ruchu, opieka stałego pracownika). W ramach prowadzonej selekcji ,zarówno wśród zwierząt hodowlanych jak i dzikich, istnieje możliwość dostarczania tusz zwierząt do restauracji i zakładów przerobu mięsa.
Łanie dzikie odławiamy sieciami zawieszonymi nad nęciskami, zwabiamy do zagrody atrakcyjną karmą ewentualnie usypiamy przy pomocy specjalnego sprzętu.( metoda 3)
W okresie rykowiska dopuszczamy do stada łań byka, wcześniej sprowadzonego z wybranej hodowli lub odłowionego np. w łowiskach bieszczadzkich.
Po zakończeniu krycia byk zagrodowy zostaje przeniesiony do kwatery z łaniami hodowlanymi a byk odłowiony wypuszczony z łaniami „dzikimi".
Łanie „dzikie" do wiosny przebywają w zagrodzie a na początku wiosny wracają do łowiska.
- budowa zagrody-w zależności od zastosowanych materiałów do grodzenia od 8 tys. zł do 10 tys. za 1 ha ( zał. Nr 1- kosztorys zagrody hodowlanej)
- zakup stada podstawowego ( 1byk w trzeciej głowie, 10-15 zacielonych łań) od 40 do 70 tys. zł
-opieka naukowa i weterynaryjna – ok. 10 tys. Zł
- karma, materiały, energia elektryczna – ok. 20 tys. zł
ZAŁOŻENIA PROJEKTU DLA NADLEŚNICTWA KLUCZBORK
Po modernizacji i rozbudowie istniejącej zagrody adaptacyjnej oraz budowie nowej zagrody hodowlanej, OHZ Krystyna rozpocznie chów jelenia węgierskiego oraz adaptację jelenia karpackiego z dzikich wybranych łowisk . Uzyskany materiał zarodowy będzie wykorzystany na potrzeby własne i OHZ-tów Nadleśnictw: Kup, Turawa, Brzeg w Rejonie Hodowlanym O-II „Bory Stobrawskie". Stado zarodowe zostanie sprowadzone z renomowanych hodowli zamkniętych. Pozwoli to na zabezpieczenie materiału hodowlanego do bezpośredniego zasilania łowiska ( dwuletnie łańki zacielone wyselekcjonowanym bykiem, byki w pierwszej lub drugiej głowie ) dla wyżej wymienionych nadleśnictw.
W tym samym czasie do zagrody dostarczane będą łanie z miejscowej populacji, do krycia bykiem zarodowym lub odłowionym w jednym z renomowanych łowisk.
Jak już wspomniano można łączyć różne metody – propozycja dla OHZ –tu Krystyna to połączenie wszystkich trzech wymienionych wyżej metod.
Powierzchnia zagrody adaptacyjnej wynosi 12 ha, a nowo wybudowana zagroda na Zameczku zamknie się powierzchnią ok. 25 ha. W skład nowo wybudowanej zagrody wejdą: istniejąca odłownia , pomieszczenie do selekcji osobniczej z wagą i poskromem, dwa poletka żerowe , niewielki zbiornik wodny, łąki o pow. ok. 5,5 ha oraz dwa odchowalniki dla zwierząt. Znajdą się tu ponadto drzewostany wszystkich klas wieku o powierzchni 15,50 ha, w których wykonano planowane cięcia operatowe do końca 2017 roku.
Zagroda będzie podzielona na 3-4 części czasowo użytkowane przez stado hodowlane, populację dziką oraz młodzież.
Powyższa zagroda posiada Decyzję Ministra na chów i hodowlę zamkniętą daniela (Dama dama ), jelenia szlachetnego ( Cervus elaphus), dzika (Sus strofa), sarny europejskiej( Capreolus capreolus) z dnia 18 marca 2010 r. Zagroda spełnia odpowiednie warunki dla tymczasowego bytowania i przystosowania do życia na wolności. Lokalizacja zagrody do krycia odłowionych miejscowych łań, w OHZ-cie przy leśniczówce łowieckiej i hotelu myśliwskim , stwarza warunki do odpowiedniego nadzoru nad funkcjonowaniem obiektu.
Opieka weterynaryjna i naukowa
Monitoring stanu zdrowotnego stada w zagrodzie adaptacyjnej będzie prowadził Powiatowy Lekarz Weterynarii w Kluczborku . Naukowy nadzór nad projektem pełnić będzie Prof. dr hab. Roman Dziedzic.
Koszty projektu i źródła finansowania
1/ remont i rozbudowa zagrody adaptacyjnej przy leśniczówce łowieckiej- 50 tys. zł ze środków Nadleśnictwa Kluczbork
2/ budowa nowej zagrody adaptacyjnej zlokalizowanej w Zameczku – 180 tys. Zł ze środków Funduszu Leśnego
3/ zakup materiału zarodowego ( 1-2 byki w trzeciej głowie, 10 zacielonych łań wybranym bykiem)
ze sprawdzonej hodowli zamkniętej 40-50 tys. zł ze środków Fundusz leśny
4/ zakup dzikiego stada z renomowanych łowisk ( 10-14 szt. Łącznie z bykiem) 60-70 tys. Zł rocznie przez następnych 5 lat ze środków Funduszu Leśnego
3/ opieka weterynaryjna i naukowa- 10 tys. zł ze środków Nadleśnictwa Kluczbork
4/ wydatki bieżące (pasza, zagospodarowanie poletek, lekarstwa)- 10 tys. zł ze środków Nadleśnictwa Kluczbork
Czas realizacji projektu i oczekiwanych efektów –minimum 10 lat ( kulminacja wzrostu osobniczego 12 lat).
Działania zmierzające do poprawy warunków środowiskowych , struktury wiekowej i płciowej muszą być poparte dostarczeniem odpowiedniego genotypu populacjom dziko żyjącym jelenia europejskiego . Wzbogacenie puli genowej powinno się rozpocząć tam gdzie powstaje sieć dróg zabezpieczanych płotami przed wtargnięciem zwierzyny. Nie są to tylko autostrady ale również drogi szybkiego ruchu i obwodnice wokół miast. Ograniczenia te w szybkim tempie mogą doprowadzić do izolacji lokalnych populacji jelenia i w konsekwencji do chowu wsobnego.
Działania związane z tym projektem pozwolą na uniknięcie negatywnych skutków ograniczenia przestrzeni życiowej jelenia europejskiego.
Efekty ekonomiczne to pośrednio wzrost masy ciała i poroża pozyskanych osobników a w ślad za tym wyższe kwoty uzyskiwane za tusze i trofea .